Patent başvuruları sadece tescil edildikleri ülkelerde korunur.
Bu nedenle, yurt dışında buluşunuzu koruma altına almak için, hangi ülkelerde koruma istiyorsanız, o ülkeye direkt olarak, ya da o ülkenin üyesi olduğu bölgesel/uluslararası topluluk sistemleri üzerinden başvuru yapmanız gerekmektedir. Aynı anda birkaç ülkede başvuru yapmak istediğinizde, belirtilen topluluk sistemlerine başvuru yaparak zaman ve maliyet anlamında avantaj sağlayabilirsiniz.
Yurt dışında patent başvurusu ülkesel, bölgesel ve uluslararası olmak üzere 3 yolla gerçekleştirilebilmektedir. Bunlardan ilki ülkesel başvuru, ikincisi uluslararası patent işbirliği anlaşması üzerinden başvuru, üçüncüsü ise bölgesel topluluk sistemi üzerinden başvurudur.
Ülkesel başvuru
Patent/faydalı model başvurusunun o ülkedeki vekil aracılığıyla ülkenin resmi kurumuna yapılmasıdır.
Başvuru süreci genel olarak araştırma/inceleme ve belge aşamalarından oluşmakta, koruma süreleri ülkelere göre değişmektedir.
Yıllık ücretler ise bazı ülkelerde başvuru sonrası bazı ülkelerde ise belge sonrası ödenmekte olup, ödeme dönemleri de ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir.
PCT başvurusu
• Başvuru işlemleri, merkezi İsviçre'deki WIPO (World Intellectual Property Organisation / Dünya Fikri Mülkiyet Organizasyonu) tarafından yürütülür.
• PCT'ye üye 157 ülke bulunmaktadır.
• PCT'ye üye 4 topluluk sistemi bulunmaktadır (EPO, EAPO, ARIPO, OAPI)
• PCT başvurusu sonrası başvuru sahiplerine, dünya çapında yapılmış yenilik araştırması sonuçlarını içeren bir araştırma raporu sunulmaktadır. Böylelikle, başvuru sahipleri buluşlarının patentlenebilirliği hakkında ön fikir sahibi olurlar ve ülkelere geçiş yapmaya (ulusal aşama başvurusu) karar verirler. Bu sayede ise, araştırma raporu içeriğine göre ulusal aşama başvurusu yapılacak ülke sayısını azaltılabilir veya artırılabilir.
• PCT başvurusu için, ortak bir araştırma raporu düzenlendiğinden, başvuru sahibine maliyet avantajı sağlanır.
• PCT başvurusu, başvuru sahiplerine ulusal aşama geçişi için 30/31* aylık süre tanımaktadır. (*İlk başvurudan itibaren)
• PCT başvurusu belgelendirme süreci içermediğinden, koruma talep edilen ülkeler için ya direkt olarak o ülkelere ya da üye oldukları topluluk sistemlerine geçiş yapılmalıdır.
EPC - Avrupa patent
• Başvuru işlemleri, Almanya'da bulunan EPO (European Patent Office / Avrupa Patent Ofisi) tarafından yürütülür
• EPC'ye üye, Türkiye dahil 38 ülke bulunmaktadır. (Bu 38 ülke dışında, talep edildiği takdirde, ayrıca Bosna Hersek, Karadağ, Fas, Moldova, Tunus ve Kamboçya'da da Avrupa Patent başvuru korumasından yararlanılabilmektedir.)
• Belirtilen 38 ülkeden 12 ülke PCT üzerinden direkt ulusal aşama başvurusunu kabul etmemekte, PCT üzerinden sadece Avrupa Patent Başvurusu aracılığıyla geçişi kabul etmemektedir.
• Avrupa Patent Başvurusu belge aşamasına kadar, araştırma, inceleme, belge ve validasyon (belge geçerlilik) aşaması olmak üzere toplam 4 aşamadan oluşmaktadır.
• Avrupa Patent başvurusunun belge alması sonrası koruma talep edilen ülkelerde validasyon işleminin (belge geçerlilik işlemi) yapılması gerekmektedir.
• Avrupa Patent Başvurusu belge aldığı takdirde başvuru tarihinden itibaren 20 yıllık bir koruma sağlamaktadır.
• Avrupa Patent Başvurusu için 3. yıldan başlayarak her yıl yıllık ücretler ödenmektedir.
EAPO - Avrasya patent
• Başvuru işlemleri, Rusya'da bulunan EAPO (Eurosian Patent Office / Avrasya Patent Ofisi) tarafından yürütülür.
• EAPO'ya üye 8 ülke bulunmakta, PCT üzerinden geçişte Avrasya Patent Başvurusu zorunlu olan ülke bulunmamaktadır.
• Avrasya Patent Başvurusu, topluluğa üye olan tüm ülkelerde ortak bir çatı altında patent alma imkanı sağlamaktadır.
• Tek bir inceleme süreci gerçekleşmektedir.
• Başvuru belge aldığı takdirde bütün üye ülkelerde belge almış olarak kabul edilmektedir ancak koruma istenen ülkelerde, yıllık harçların ödenmesi gerekmektedir.
ARIPO - Afrika bölgesel fikri haklar organizasyonu
• Başvuru işlemleri, Zimbabve'de bulunan (African Regional Intellectual Property Organization /Afrika Bölgesel Fikri Haklar Organizasyonu) tarafından yürütülür.
• ARIPO'ya üye 20 ülke bulunmaktadır. Bu ülkelerden, sadece Eswatini için PCT üzerinden geçişte, ARIPO'ya başvuru yapmak zorunlu olup, Somali ve Mauritius PCT'ye üye değildir.
• ARIPO başvurusu, topluluğa üye olan tüm ülkelerde ortak bir çatı altında patent alma imkanı sağlamaktadır.
• Tek bir inceleme süreci gerçekleşmektedir.
• Başvuru belge aldığı takdirde bütün üye ülkelerde belge almış olarak kabul edilmektedir.
• Koruma istenen ülkeler için yıllık harçların ödenmesi gerekmektedir.
OAPİ - Afrika fikri haklar organizasyonu
• Başvuru işlemleri, Kamerun'da bulunan OAPI (African Intellectual Property Organization / Afrika Fikri Haklar Organizasyonu) tarafından yürütülür.
• ARIPO'ya üye 17 ülke bulunmaktadır. Bu ülkelerden, 17'si için de PCT üzerinden geçişte, OAPI'ye başvuru yapmak zorunludur.
• OAPI başvurusu, topluluğa üye olan tüm ülkelerde ortak bir çatı altında patent alma imkanı sağlamaktadır.
• Tek bir inceleme süreci gerçekleşmektedir.
• Başvuru belge aldığı takdirde bütün üye ülkelerde belge almış olarak kabul edilmektedir.
• Koruma istenen ülkeler için yıllık harçların ödenmesi gerekmektedir.
GCC - Körfez işbirliği konseyi
• Başvuru işlemleri, Suudi Arabistan'da bulunan GCC (Gulf Cooperation Council / Körfez İşbirliği Konseyi) tarafından yürütülür.
• GCC'ye üye 6 ülke bulunmaktadır.
• GCC patent sistemi PCT'ye dahil değildir ancak GCC patent sistemine üye bütün ülkeler PCT'ye üyedir.
• GCC başvurusu, topluluğa üye olan tüm üye ülkelerde ortak bir çatı altında patent alma imkanı sağlamaktadır.
• Tek bir inceleme süreci gerçekleşmektedir.
• Başvuru belge aldığı takdirde bütün üye ülkelerde belge almış olarak kabul etmektedir.
• Başvurunun korumasına devam edilmesi için yıllık harçların ödenmesi gerekmektedir.