Marka Tescil

Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir. Marka ile ilgili en önemli kriter, kullanılan işaretin benzer ürün ya da hizmetlerden farklılaşmayı sağlayan "Ayırt Edici Özelliğinin" bulunması gerekliliğidir.

Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), kanunlarla bu konuda yetkili kılınmıştır. TÜRKPATENT, Sanayi Bakanlığı'na bağlı olarak Ankara'da faaliyet gösteren özerk bir kurumdur. Gerçek veya tüzel kişi hak sahipleri TÜRKPATENT nezdinde bizzat işlem yapabilecekleri gibi, sicile kayıtlı marka vekillerini de kendilerini temsile yetkili kılabilirler.

Marka olarak tescil edilemeyecek işaretler 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5. maddesinde sıralanmıştır. Kanun hükmüne göre,

• Marka tarifinde belirtildiği üzere marka tanımının dışında kalan herhangi bir işaret,
• Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler,
• Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler,
• Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler,
• Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler,
• Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler,
• Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler,
• Kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler,
• Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler,
• Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler,
• Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler, marka olarak tescil edilemezler.

Kullandığınız ticari işaretin -ayırt edici- taklit edilmesinden endişe duyulması halinde, en kısa sürede tescili için TÜRKPATENT'e başvurulması gerekir. Diğer gerçek ya da tüzel kişiler sizden önce markanızın tescili için başvuruda bulunabilir ve sizin hak ve zaman kaybınıza sebep olabilir. Markanız tescil edilebilirlik kriterlerine sahip ise tescil edilerek on yıl süre ile korunacaktır. Her on yılın sonunda yapacağınız yenileme talebi ile de koruma süresini istediğiniz kadar uzatmanız mümkün olacaktır. Bunun yanında;

• Tescilli markanıza ait tüm haklar size aittir, 3. kişiler izinsiz kullanamaz.
• Ayrıca bir başkasına markanızı devredebilir ya da markanızın kullanım hakkını (Lisans) verebilirsiniz.

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları,
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler,
• Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dâhilinde başvuru hakkına sahip kişiler,
• Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere sınai mülkiyet hakkı koruması sağlayan devletlerin uyruğundaki
kişiler, marka müracaatı yapabilir.

Öncelikle yukarıda belirtildiği üzere marka olarak tescil edilmek istenen işaretin ayırt edici olması bir zorunluluktur. Buna göre, üzerinde çalışılan işaretin ayırt edici bir işaret olmasının en baştan sağlanması gerekmektedir. Aksi durum işaretin tesciline engel olacağı gibi bir şekilde söz konusu işaret tescil edilse dahi üzerinde kullanılacağı ürün veya hizmetleri piyasada mevcut benzer ürün ya da hizmetlerden ayırt edilmesi sağlanmış olmayacağından markadan beklenilen hukuki ve ekonomik yararlar sağlanamayacak ve markanın etkisi çok az olacaktır. Yukarıda belirtildiği gibi, tescil edilmesi düşünülen bir işaretin aynısının ya da benzerinin başkaları tarafından daha önce tescil için başvurusunun yapılmış olması ya da tescil edilmiş bulunması marka olarak tescilin önünde bir engeldir. Bu durumda bir benzerlik araştırmasının yapılması zorunlu bir işlemdir. Böylece benzer markalar önceden tespit edilecek ve başvuru maliyetleri azaltılabileceği gibi üzerine ciddi yatırımlar yapılması düşünülen bir işaretin önceden tespiti ile yeni işaretlerin bulunabilmesi önemli ekonomik avantajlar sağlayacaktır.

Marka başvurusu için gerekli müracaat evraklarının TÜRKPATENT’te kayda girdiği tarih, saat ve dakika itibariyle koruma başlamaktadır. Ancak, tescil müracaatı yapılan bir marka, yönetmelikte belirtilen kriterlere göre inceleme ve araştırmaya tabi tutulmaktadır. Bu nedenle başvurusu yapılan markanın ticari zarara uğramamak adına en azından başvurunun TÜRKPATENT Resmi Marka Bülteni'nde ilana açılana kadar (ki bu başvuru tarihinden itibaren asgari 2-5 aydır) kullanılmaması daha sağlıklı olacaktır.

Markanın üçüncü kişilere karşı sağladığı haklar ise marka tescilinin ilan edildiği tarih itibarıyla hüküm ifade eder.

Müracaat tarihi itibariyle, tüm şartların yerine getirilmesi ve belgelerin eksiksiz olarak TÜRKPATENT’e sunulması halinde müracaatın belgeye bağlanma süresi yaklaşık 6-10 aydır. Bu sürenin uzamasına, müracaatı yapılan markanın TÜRKPATENT tarafından yapılan incelemede ayırt edici bulunmaması, tescilli veya işlemde olan markalar ile benzer bulunması ya da ilan aşamasında 3. kişilerden itiraz gelmesi gibi nedenler yol açabilir. Bu hallerde müracaatın belgeye bağlanma süresi 18-24 aya çıkabilir.

Tescilli bir markanın, tescil tarihinden itibaren beş yıl içinde haklı bir neden olmadan kullanılmaması veya bu kullanıma beş yıllık bir süre için kesintisiz ara verilmesi halinde, marka mahkeme kararı ile iptal edilebilir. Beş yıllık süre içinde marka iptal davası açılamaz. Ayrıca kullanmama haklı bir nedene dayanıyorsa, yine hükümsüzlüğe karar verilemez. Haklı nedenler, olağanüstü haller ya da mala veya piyasaya bağlı nedenler olabilir.

Tescili talep edilecek markanın, marka vekili tarafından resmi müracaat öncesinde ön araştırma ve tescil edilebilirlik değerlendirmesi sağlıklı olarak yapılmalıdır. Müracaat sonrasında ise ilgili dosya ret, itiraz, noksan tamamlama vb. gibi Sınai Mülkiyet Kanunu’nda belirtilmiş süreli işlemlere tabi olacağından, hak kayıplarının önlenmesi açısından TÜRKPATENT siciline kayıtlı marka vekili ile çalışmak yararlı olacaktır.

• Markanın tescil edilmesi, tescil belgesinde yazılı olan ürün ve hizmetler üzerine markayı koyma ve kullanma hakkı verir ve sahibine tescilli markayı haksız yere kullanan ve/veya taklit edenlere karşı ihtarname gönderme, markayı taşıyan ürünlere ihtiyati tedbir ve el koyma, tazminat talebi gibi Kanun’da yer alan hakların kullanılması imkanını sağlar. Marka sahibinin bu haklarını etkin bir şekilde kullanabilmesi için markasını olası taklitlere karşı etkin bir şekilde izlemeye almalıdır. Ayrıca, tescil edilmek üzere yayınlanan markalardan benzerlerini tespit etmek ve itiraz hakkını kullanarak ilgili markanın tescilini engellemek üzere marka vekillerine başvurarak, marka izleme hizmeti alması da tavsiye edilir.
• Bilinmesi gereken önemli bir husus şudur ki; başvuru hakkı, hak sahibine işareti bir marka olarak koruma hakkı sağlamaz. Zira tescili bekleyen bir hak doğuran başvuruya konu marka tescil edilmedikçe, haksız rekabet hükümlerine göre koruma altında bulunacaktır.
• Markanın tescili için yapılacak başvurunun yayınlanmasından sonra doğabilecek durumlarla ilgili olarak tazminat talebi yapılabilir. Marka başvurusunun yayınlanması ile anlaşılması gereken, ilk idari inceleme işlemi sonrasında üçüncü kişilerin itirazına açıldığı 2 aylık bülten ilanı aşamasıdır. Bu aşama markanın yine henüz tescil edilmediği ve idari sürecin devam ettiği aşamadır. Ancak başvurunun yayını ile doğan haklar, tescilin yayınıyla birlikte tescilli markadan doğan hakların kapsamı içinde değerlendirilir. Olası bir dava halinde Mahkeme, öne sürülen iddiaların geçerliliğine ilişkin olarak tescilin yayınlanmasından önce karar veremez.
• Bu sebeplerle, markanın tescil edilmeden önce kullanılması tavsiye edilmemektedir. Bununla birlikte, uzun zamandır kullanılan ve benzeri olmadığı kesinlikle bilinen bir markanın zaten kullanılıyor olması sebebiyle, müracaat durumundan kaynaklanan kullanmama tavsiyesi içerisinde değerlendirilemeyeceği açıktır < /li>
• Markanın sağladığı haklar, üçüncü kişilere karşı marka tescilinin yayın tarihi itibariyle hüküm ifade eder. Marka tescilinin yayını ile anlaşılması gereken, idari işlemlerin son bulması ve markanın belgeye bağlanmasına karar verilmesi sonrası tescil ilanı aşamasıdır.
• Marka tescil edildikten sonra her türlü hukuki veya cezai talepte bulunulabilir. Marka tescil edilmesi sonrası sahibine, tek başına kullanma hakkı veren ve bu yönüyle üzerinde ekonomik olarak yararlanma hakkı sağlayan bir belgedir.
• Aynı şekilde, marka belgesi hak sahibine başkalarının aynı ya da ayırt edilemeyecek kadar benzer markaların kullanılmasını önleme hakkı vermektedir. Söz konusu önleme hakkı, hakkın tecavüze uğradığına ilişkin tespit davası, ihtiyati tedbir istemli tecavüzün ortadan kaldırılması ve tazminat davası ve yine tecavüz fiillerinin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak ürünler ve ürünlerin üretilmesine yarayan kalıp ve parçalara el koymayı kapsayacak şekilde ceza davası açılması hakkını da vermektedir.

Başvuru için gerekli evrakların TÜRKPATENT'e verilmesi ile idari nitelikte bir inceleme süreci işlemeye başlar. Söz konusu başvuru, hak sahibine bir öncelik hakkı tanır ve bu öncelik hakkı, başvurunun kayda alındığı tarih, saat ve dakika itibariyle belirlenir. Başvuru hakkı, başkasının aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer bir işareti aynı ya da benzer mal veya hizmetler için tescil ettirmesine engel olan bir haktır. Böylece başvuru ile elde edilen hak, sonraki başvuruların tescilini, TÜRKPATENT tarafından verilecek bir kararla ya da yapılacak bir itirazla önleme hakkı sağlayacaktır.

• Başvuru hakkı, başvuru sahibinin veya vekilinin talebi üzerine, marka başvurusunda içerik, mal veya hizmetlerde değişiklikleri kapsamayan; başvuru sahibinin adı ve adresindeki hatalar, (marka örneği hariç) imla hatalarına ilişkin yanlışlıkların düzeltilmesi hakkı sağlar.
• Başvuru hakkı, markanın tescil edilmesinden önce, başvuru sahibi tarafından geri çekilebilmesi imkânı sağlar.
• Başvuru hakkı, başvuru sahibine mirasla geçebilen, devir edilebilen, haciz, rehin ya da lisans konusu yapılabilecek bir hak sağlar.

• "Müseccel Marka"; tescil edilmiş ve tescilli olarak korunan marka anlamına gelmektedir.
• ® işaretinin açılımı "Register" olarak yazılmakta ve "Tescillidir" anlamında mal ve hizmetlerde marka yanında kullanılmaktadır.
• TM işaretinin açılımı "Trade Mark" olarak yazılmakta ve "Ticari Marka" anlamına gelmektedir. Tescil başvurusu yapılmış ve henüz tescil edilerek marka tescil belgesine bağlanmamış markalar için kullanılmaktadır.
• © işaretinin açılımı "Copyright" olarak yazılmakta ve "Telif Hakkı" anlamında kullanılmaktadır.
Anılan işaretlerin kullanılması marka mevzuatı uyarınca hüküm ifade etmeyip, günümüzde tescil edilmemiş markaların üzerinde dahi yanıltıcı şekilde kullanılmakta olduğu sıklıkla tespit edilmektedir.

10.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca, tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler, marka olarak tescil edilemezler. Anılan tarihten önce tescil edilmiş olan tescilli coğrafi işaret içeren markanın kullanımı ise ilgili coğrafi işaretin tescil yönetmeliğine uygunluğunu gerektirecektir.

Tescili talep edilecek olan markanın üzerinde kullanılacağı mal ve/veya hizmetler dikkate alınarak, Türkiye genelinde tescilli tüm markalar ile tescil edilmek üzere yayınlanmış marka başvuruları arasında yapılan müracaat öncesi ön araştırmadır.

Anılan ayrım mülga (hükümden kalkmış olan) Markaların Korunmasına İlişkin 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de yapılmıştı. 10.01.2017 itibarı ile yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu’nda böyle bir ayrıma yer verilmemiştir.

Müracaata konu markanın ilgili ürün ya da hizmet üzerinde kullanımından önce müracaat yapılması tavsiye edilmektedir. Ürünlerde veya sunulan hizmetlerde kullanılan markanın belirli bir tanınmışlığa ulaştıktan sonra karşılaşacağı riskler her zaman dikkate alınmalıdır.

Marka Tescil Belgesi, hangi ülkede alınmışsa o ülkede koruma sağlayan bir belgedir. Bu sebeple Türkiye'de tescil edilmiş bir marka ancak Türkiye'de koruma altında olacaktır. Başka ülkelerde markanın korunması istendiğinde, istenilen ülkelerin patent/marka ofislerine ya da toplu tescil otoritelerine tescil için müracaat edilmesi gerekmektedir.

Marka tescilinde ilk başvuran belgeyi alır, kuralı geçerlidir, ancak marka mevzuatı markayı ilk tescil ettireni değil de markayı fiilen ilk kullananı da koruyan bir düzenleme getirmiştir. Bu durumda bir markayı bilfiil ilk kullanan ve bu kullanımını kanıtlayan kişi, markanın gerçek hak sahibi konumundadır. Kanun, gerçek marka hakkı sahibi sayarak, markayı fiilen ilk kullanan kişiden yana bir tercih kullanmış bulunmaktadır. Bu durumda bir başka üçüncü kişi, markayı tescil ettirmiş olsa da markayı fiilen ilk kullanan kişi bu fiili kullanımını kanıtlayarak kullanımından doğan öncelik hakkına dayanarak, sonradan markayı tescil ettiren kişiye hükümsüzlük davası açabilir ve markanın kendi adına tescil edilmesini sağlayabilir.

Markalar tescil edildikleri ülkelerde korunur. Bu nedenle koruma talep edilen ülkelerde tescil başvurusu yapılmalıdır. Tüm dünyada geçerli bir tescil sistemi yoktur. Türkiye'nin yararlanabildiği 3 toplu tescil sistemi vardır: Avrupa Birliği Markası (EUTM), Madrid Protokolü (WIPO) ve Afrika Fikri Mülkiyet Örgütü (OAPI). AB Markası (EUTM), tek bir başvuru ile 28 Avrupa Birliği ülkesinde tescil olanağı sağlar. Madrid Protokolü (WIPO) çerçevesinde yapılan başvuru ile 2017 yılı itibariyle 98 üye ülkenin tamamı veya seçilen ülkeler için koruma sağlanabilmektedir. Afrika Fikri Mülkiyet Birliği (OAPI) kapsamında 17 üye ülke için tescil alınabilmektedir.

Yurtdışı marka tescil işlemlerinde “Toplu Tescil Sistemleri” ve bunun yanında ülkesel olarak müracaat işlemleri yapılabilmektedir. Avrupa Birliği Markası (EUTM), Madrid Protokolü (WIPO) ve Afrika Fikri Mülkiyet Birliği (OAPI) toplu tescil sistemlerinden Türk firmaları yararlanabilmektedir. Toplu tescil sistemlerine üye olmayan diğer ülkeler için ise tek tek müracaat edilerek koruma sağlanabilir. Avrupa Birliği Markası (EUTM) ve Madrid Protokolü (WIPO)tescil sistemlerine üye olan ülkelere hem ülkesel hem de toplu tescil sistemlerinden biri seçilerek marka tescil işlemi yapılabilir. Ancak, Afrika Fikri Mülkiyet Birliği (OAPI) üyesi ülkeler için toplu tescil sistemi kullanılması zorunludur ve üye ülkeler için ülkesel başvuru yapılamamaktadır.

Topluluk Markası	Madrid Protokolü
Tek başvuru	Tek başvuru
Tek dil	Tek dil
Üye ülkelerin tamamı için ülke seçimi mümkün değil.	Üye ülkelerden istenilen seçilebilir.
İşlem süresi belirsiz ve uzun.	İşlem süresi belirli ve kısa. (En çok 18 ay)
Daha önceki başvuru veya tescile bağımlı değil.	Başvurunun dayandığı kaynak ülkedeki başvuru veya tescile bağımlı.
Tek bir ülkede reddedilirse başvuru tamamen reddediliyor.	Reddedilen ülkeler dışında tescile devam edilmesi mümkün.
Tek bir ülkede kullanımı yeterli.	Her ülkenin kendi kullanım süreleri dikkate alınıyor. Tek ülkede kullanım yeterli değil.
Başvuru başka bir başvuruya bağımlı değil.	Başvuru ve tescil kaynak başvuru veya tescile beş yıl boyunca bağımlı. Kaynak başvuru veya tescil iptal olursa, bağımlı başvuru veya tescil de iptal olur. Bu durumda ulusal başvurulara dönüşebilir.

Avrupa Birliği ülkelerinin tamamı için geçerli olan Topluluk Markası, Avrupa Topluluğu Konseyi'nin 40/94 sayılı Topluluk Tüzüğü ile düzenlenmiştir. Avrupa Topluluğu ülkelerinin tümünde geçerli olan bir sistemdir. Sistem, Avrupa Birliği’ni bir devlet gibi kabul ederek hareket etmeyi gerektirmektedir. Bir tek marka başvurusuyla, Topluluk üyesi devletlerde geçerli olan marka tescil belgesi alınmaktadır. Türk vatandaşları da Paris Sözleşmesi gereğince Topluluk Markası tescil ettirebilirler ve Avrupa Topluluğu'nda korunmasını sağlayabilirler. Topluluk markası almak için, İspanya'nın Alicante şehrinde bulunan Topluluk Marka Ofisi’ne (OHIM) doğrudan veya bu maksatla topluluk üyesi ülkelerin Marka Tescili işlemini yapan ofislerine başvuruda bulunulması gerekmektedir.

İki farklı destek uygulaması ile yurtdışında markalaşmaya destek verilmektedir.

• Ekonomi Bakanlığı'na bağlı İhracat Genel Müdürlüğü, Yurtdışında Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ kapsamında sağlanan destekler doğrudan İhracatçı Birliklerince, yurtdışında markaya dayalı tanıtım harcaması yapan firmalara, Dış Ticaret Sermaye Şirketi (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi (SDŞ) statüsündeki şirketlere verilmektedir.

• Bir diğer destek uygulaması ise KOSGEB tarafından verilen markalaşma destekleridir.
Destek uygulamaları hakkında KOSGEB Başkanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı yanında Sektörel İhracatçı Birlikleri'nden detaylı bilgi alınabilir.

Marka sahibi, markasını kullanarak ya da başkasının kullanmasına izin vererek markasından ekonomik menfaat elde eder. Marka tescil belgesi ile elde edilen hak devredilebilir, lisans sözleşmesi yoluyla kiralanabilir, veraset yolu ile varislere intikal edebilir ya da rehin edilebilir. Marka tescil belgesi üzerinde yapılan devir, lisans, veraset ve intikal, rehin gibi tasarruflarla, adres ve unvan değişikliklerinin üçüncü kişilere karşı hüküm ifade edebilmesi için marka siciline kayıt edilmesi gereklidir. Bunun için de, bu değişiklikler Türk Patent Enstitüsü'ne bildirilmelidir.

Sınai Mülkiyet Kanunu’nun sağladığı korumadan yararlanmanın ana şartı, markanın Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiş olmasıdır. Tescil edilmemiş bir markaya yapılan ihlale karşı dayanak, Ticaret Kanunu’nda yer alan haksız rekabet hükümleri olacaktır.

İhlal (tecavüz), tescilli bir markanın aynı ya da benzerinin aynı ya da benzer ürün ve hizmetler üzerinde sahibinin izni olmaksızın kullanılmasıdır. Marka hakkı ihlal edilen tescilli marka sahibi, adli makamlara başvurup, kanunda öngörülen hukuk veya ceza davalarını açabilir.

Marka tescilinden doğan hakkınız ihlal ediliyorsa, başvuracağınız merci, İhtisas Mahkemeleri olarak faaliyet gösteren Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri'dir. İhtisas Mahkemeleri şu an için İstanbul, Ankara ve İzmir’de faaliyet göstermektedir. Eğer bulunduğunuz ilde ilgili İhtisas Mahkemesi yoksa Asliye 3. Hukuk Mahkemeleri'ne başvurmanız gerekir.

Türk Patent ve Marka Kurumu’na müracaatı yapılan markalar arasından ilanına karar verilen başvurular Resmi Marka Bülteni'nde ilan edilmektedir. Bültenlerde ilan edilen markalar 2 aylık süre ile askıda kalır. Marka izleme ile bültenlerde ilan edilen markaların tescilli ya da tescil başvurusu yapılmış marka sahipleri adına benzerlik yönünden karşılaştırılması ve benzer markaların tescilinin engellenmesine yönelik çalışma yapılmaktadır.

Her ay içinde iki defa ilan edilen marka bültenlerinin sürekli takibinin bireysel olarak takibindeki zorluklar nedeni ile, tescilli marka sahibinin markasının benzerlerini tespiti ve değerlendirmesi oldukça güçtür. Bültende ilana açılan benzer veya yakın benzer markalara itiraz edilmediği takdirde, anılan markaların tesciline karar verilecektir. Bu da gerçek hak sahibi kimselerin mağduriyetine yol açacaktır. Marka İzleme, ilgili hizmeti alan hak sahiplerinin, tespit edilen benzer markalara zamanında itiraz ederek haklarını korumasına yönelik geliştirilmiş bir sistemdir.

Marka izleme, izlenen markanın aynı veya benzer olabilecek detaylı versiyonlarının kayıt altına alınması ile Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yayımlanan Resmi Markalar Bülteni'nde ilan edilen marka tescil başvurularının periyodik olarak elektronik ortamda karşılaştırılmasıdır. Karşılaştırma sonucunda elde edilen raporlar Marka İzleme Kurulu tarafından değerlendirilir ve benzer olarak görülenlere itiraz hakkını kullanmak üzere marka izlemi hizmeti verilen hak sahiplerine bildirilir.

Marka izleme hizmeti ile tespit edilip hak sahiplerine bildirilen ve itiraz sonucunda tescil işlemleri durdurulan markalara örnekler:

Tescilli Marka	İlana Çıkan (Benzer) Marka
Uptown	Updovn
Duffy	Dufny
Berteks	Perteks
İşlem süresi belirsiz ve uzun.	İşlem süresi belirli ve kısa. (En çok 18 ay)
Mado	Medo

Bilindiği gibi Türk Patent Enstitüsü kendine yapılan müracaatları aylık olarak yayınlayarak 3. kişilerin itirazına açar. Marka İzleme sisteminde, benzerlik araştırması sonucu yapılan değerlendirmelerde tespit edilen markalara 3 aylık ilan süresi içerisinde itiraz edilmesi zorunludur. İtiraz sonucu tescil işlemleri durdurulan markalara örnekler:

Tescilli Marka	İlana Çıkan (Benzer) Marka
Uptown	Updovn
Duffy	Dufny
Berteks	Perteks
İşlem süresi belirsiz ve uzun.	İşlem süresi belirli ve kısa. (En çok 18 ay)
Mado	Medo

Bilindiği gibi Türk Patent Enstitüsü kendine yapılan müracaatları aylık olarak yayınlayarak 3. kişilerin itirazına açar. Marka İzleme sisteminde, benzerlik araştırması sonucu yapılan değerlendirmelerde tespit edilen markalara 3 aylık ilan süresi içerisinde itiraz edilmesi zorunludur. İtiraz sonucu tescil işlemleri durdurulan markalara örnekler:

Tescilli Marka	İlana Çıkan (Benzer) Marka
Uptown	Updovn
Duffy	Dufny
Berteks	Perteks
İşlem süresi belirsiz ve uzun.	İşlem süresi belirli ve kısa. (En çok 18 ay)
Mado	Medo

Destek Patent bünyesinde sunulan Sınai Mülkiyet Hakları'na yönelik tüm işlemlerin tek bir sözleşmeyle müşteri adayına sunulmasıdır. Sözleşme ile firmaların tescilli olan ve işlemleri devam eden tüm markaları izleme kapsamına alınarak, benzerlik araştırmasına tabi tutulur. Hak sahibine zarar verebilecek konuya yönelik her türlü soru ve sorunlara çözüm getirmek, aylık olarak izlenen markaların raporlanması ve benzer markalara gelen talep üzerine itiraz edilmesi hizmetini kapsamaktadır.

Markasının tescili amacıyla müracaat yapan hak sahipleri, haklarını etkin bir şekilde kullanabilmek için tescil sürecinde markasının durumunu ve ilana çıkan benzer markaları izleyerek gereksiz harcama ve yatırımlardan korunabilirler. Alınacak bu hizmet ile tescil başvurusu yapılan markaya benzer ya da aynı markaları tespit ederek gerekli önlemlerin alınması mümkün olacaktır.

Marka izleme hizmeti kapsamında aldığı raporlar ile yatırımlarını doğru yönlendirebilir. Tescil müracaatını yaptığı ve önceden kullandığı markasına benzer markalara karşı, ilgili marka tescile bağlanmadan, itiraz etme ve tescili engelleme hakkını kullanabilir.

Yurtdışı Marka İzleme işlemi, yurtdışında uluslararası veya ülkesel olarak tescil müracaatı yapılan markaların, tescil edilmek üzere aylık olarak uluslararası bültenlerden veya ülkesel marka müracaat bültenlerinden izlenmesini kapsayan bir hizmettir. Destek Patent'in bu alanda uluslararası kuruluşlarla yaptığı iş birliği çerçevesinde, hak sahibinin markasını yurtdışında da izlemeye aldırması mümkündür.

Markasına ve marka yaptığı yatırımlara değer veren kuruluşlar için alınması gereken bir hizmettir. Yurtdışı pazarlarda büyümeyi ve uluslararası marka olmayı hedefleyen firmalar için bu hizmetin uygun vekillik kuruluşundan alınmasında yarar vardır.

• Ülkesel marka izleme
• Bölgesel marka izleme
• Dünya çapında marka izleme

İzleme yapmak istediğimiz ülkeden belirlenecek vekil aracılığı ile alınan izleme hizmetidir. Aynı hizmeti, Bölgesel ve Dünya Çapında Marka İzleme Hizmeti veren kuruluşlardan almak mümkündür.

Vekil Firmadan Alınan Marka İzleme	Bölgesel ve Dünya Çapında Marka İzleme
Daha pahalı bir işlemdir.	Daha ucuz bir işlemdir.
Daha detaylı bir izleme raporu gelir.	İzleme raporu detay içermez.
Birebir ve benzer markalar için izleme yapılır.	Birebir izleme yapılır.
Benzer marka çıkması durumunda aynı vekil tarafından itiraz talimatı verilmesi halinde itiraz işlemleri yapılabilir.	Benzer marka çıkması durumunda o ülkeden herhangi bir vekil firma ile çalışma zorunluluğu vardır.

Belçika'da faaliyet gösteren aracı Thomson Compu-Mark Firması tarafından gerçekleştirilen marka izleme çeşididir. Marka izleme bölgeleri;

a) Avrupa Bölgesi
b) Avrupa Birliği Ülkeleri
c) Amerika ve Kanada Bölgesi
d) Orta Doğu ve Afrika Bölgesi
e) Asya ve Avustralya Bölgesi
f) Tüm dünya ülkeleri

Bu 6 bölgenin kapsamında toplam 127 ülkede marka izleme yapılabilmektedir. Bu izleme çeşidi sayesinde, bir bölge seçimi ile birden fazla ülkede marka izleme işlemi gerçekleştirilir.

Genel olarak tanınmış markalar “bir kişiye veya girişime sıkı bir biçimde bağlılık, güvence, kalite, reklam gücü, yaygın bir dağıtım ağına bağlı, müşteri ve diğer sübjektif ilgi ve ilişkiler ayrımı yapılmadan coğrafi sınır, kültür ve yaş farkı gözetilmeksizin aynı çevredekilerce refleks halinde beliren bir çağrışım” şeklinde tanımlanabilir.

Yukarıda yapılan tanıma ve Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından deklare edilmiş kriterlere uygun başvuru ile “tanınmış marka” hakkı elde edilebilir. Hükümsüzlük ya da iptal talebi ile açılan bir davada da davacı markasının tanınmışlığının tespiti talep edilebilir.

Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar ve yargı kararları ışığında bir markanın tanınmış marka olabilmesi için taşıması gereken kriterler (onlarla sınırlı olmamak üzere) belirlenmiş bulunmaktadır. Söz konusu kriterlerin neler olduğu konusunda bilgi almak için tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.

Türk Patent Enstitüsü başvuru sahibinin belgeleri ve sunacağı dilekçe üzerinden bir inceleme yapar. Bu inceleme sırasında markanın tanınmış marka olabilmesi için gerekli ve yeter şartların oluşup oluşmadığı konusunda bir değerlendirme yapar. Bu değerlendirme sırasında tanınmış marka olmak için gösterilen kriterlerin hepsinin sağlanmış olması gerekmese de kriterlerin belirli bir çoğunluğunun sağlanması gerekmektedir. Aksi halde Türk Patent Enstitüsü söz konusu talebi reddedecektir.

Tanınmış marka kavramı için uygulamada çeşitli sözcükler kullanılmaktadır. Maruf marka, meşhur marka bu kavramlardan birkaçıdır. Bir başka ifade ile meşhur marka, tanınmış marka ile eşanlamlı bir sözcüktür.

• Tanınmış marka sahibinin itirazı üzerine, tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikteki marka başvuruları, reddedilir.
• Tanınmış marka hakkı sahiplerinin muhtemel bir davada marka haklarına tecavüz iddiasını ispat edebilmeleri, markalarını taklit girişiminde bulunan bir kimsenin kötü niyetini kanıtlamaları daha kolaydır.
• Tanınmış marka hakkı sahiplerinin taklit marka sahibine karşı açacakları bir davada tazminat davasında uğradıkları zararlarının büyüklüğünü kanıtlamaları alelade marka hakkı sahiplerine göre daha kolaydır.
Belki yukarıda sayılanlardan çok daha önemlisi; bir kurumun markasının resmi bir kurum tarafından tanınmış marka olarak sicile kaydetmiş olması önemli bir prestij sebebidir.

Tanınmış marka statüsüne giren ibare tüm 45 sınıf için koruma altına alınır. Yani söz konusu markanın aynısı ya da yakın benzerleri hiçbir alanda marka tescili alamayacak demektir.

Tanınmış marka sahibi olduğunu düşünen kişinin öncelikle markasının tanınmışlığını ortaya koyan belgeleri hazırlaması gerekmektedir. Örneğin markanın yer aldığı geçmiş yıllara ait fatura, gümrük belgeleri vb. kopyaları, reklam ve tanıtım yatırımlarına dair belgelerin ve basında müracaata konu markayla ilgili çıkan haberlerin derlenmesi, herhangi bir araştırma şirketi tarafından yaptırılmış markanın tanınmışlığı ile alakalı anketler, markanın yurtdışında tescilli olduğu ülkelerin belgeleri ile birlikte ortaya konulması gibi… Bu belgeler hazırlandıktan sonra markanın tanınmış marka olarak nitelendirilebileceğini ortaya koyan dilekçe ile TÜRKPATENT’e başvurulması gerekir. TÜRKPATENT söz konusu dosya ve dilekçeyi inceleyerek müracaata konu markanın tanınmış marka olarak kabul edilip edilmeyeceği konusunda bir karar vermektedir. Tanınmışlık talebinin reddi halinde söz konusu ret kararına karşı başvuru sahibinin 2 ay içinde itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Yapılacak itiraz Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK) tarafından değerlendirilip sonuca bağlanır. YİDK kararına karşı 2 ay içinde dava açılabilir. Başvurunun hazırlanması ve sonrasında olası bir ret kararına karşı itirazda bulunulması gibi hususlar oldukça teknik bilgi ve deneyim gerektiğinden önerimiz başvuru sırasında bir marka vekili ile çalışılmasıdır.

Söz konusu başvuru Türk Patent Enstitüsü’nde Markalar Dairesi Başkanlığı’na yapılmaktadır.

Yurt dışında açılacak bir dava sırasında markanın Türkiye'de tanınmış marka sicilinde kayıtlı olduğuna ilişkin bilgi davanın niteliğine göre işe yaramaktadır. Örneğin markanın yurt dışında kötü niyetlerle bir üçüncü kişi tarafından tescil edilmesi halinde, bu kişiye karşı markanın iptali için açılacak davada markanın Türkiye'de tanınmış marka olduğu bilgisi işe yarayacaktır.

Türk Patent ve Marka Kurumu kendisine yapılan tanınmış marka başvurularında herhangi bir bilirkişi incelemesi yaptırmamaktadır; kendi içinde gerekli incelemeyi yaparak bir markanın tanınmış olup olmadığı konusunda bir karar vermektedir.

Şayet başvurusunu yaptığımız marka tanınmış marka sicilinde şerh edilmiş bir marka ise bu durumda Türk Patent Enstitüsü söz konusu markayı ilana açmaksızın resen (kendiliğinden) reddedecektir

Bir markanın 45 sınıfın tamamını kapsar şekilde tescil edilmiş olması, söz konusu markanın toplumda tanınmışlık derecesi yüksek bir marka olduğu anlamına gelmez. Zira bir markanın tüm sınıflarda tescil edilebilmesi için, önceki tarihli markalar ile aynı ya da benzer olmaması ve 45 sınıfın tamamı için gerekli olan harç tutarının ödenmesi yeterlidir. Buna karşılık markanın tanımış hale gelmesi ancak markanın güçlü tanıtım, yoğun kullanım ve emek sonucunda elde edilir.

Türk Patent Enstitüsü yapılan tanınmış marka başvurusunu incelemekte ve markanın tanınmışlık kriterlerine göre değerlendirilmesi yapılarak tanınmış marka olarak kabul görür.

Önceki senelerde tanınmış marka olarak kayıt altına alınmış markaların, kayıt tarihinin üzerinden belirli bir zaman geçtikten sonra sicilden silinmeleri söz konusu değildir. Ancak bazı durumlarda ilgili tanınmış markanın uyşmazlık tarihindeki mevcut tanınmışlık durumunun gözetilmesi gereken durumlar ortaya çıkabilir.

Avrupa Birliği Markası (EUTM)	(WIPO)
Tek başvuru	Tek başvuru
Tek dil	Tek dil
Ülke seçimi mümkün değil	Üye ülkelerden istenilen seçilebilir.
Tescile bağlanma süresi (en çok 6 ay)	İşlem süresi en çok 18 ay
Daha önceki başvuru veya tescile bağımlı değil.	Başvurunun dayandığı kaynak (orijin) ülkedeki başvuru veya tescile bağımlı.
Üye ülke bazlı karar verilmiyor. EUTM reddedilirse tüm üye ülkeler genelinde reddediliyor.	Reddedilen ülkeler dışında tescile devam edilmesi mümkün.
Tek bir ülkede kullanımı yeterli.	Her ülkenin kendi kullanım süreleri dikkate alınıyor. Tek ülkede kullanım yeterli değil.
EUTM tescili iptal olursa, ulusal başvurulara dönüşebilir.	Başvuru ve tescil kaynak (orijin) başvuru veya tescile beş yıl boyunca bağımlı. Kaynak (orijin) başvuru veya tescil iptal olursa, bağımlı başvuru veya tescil de iptal olur. Bu durumda ulusal başvurulara dönüşebilir.

Avrupa Birliği Markası (EUTM), AB üyesi ülkelerin tümünde geçerli olan bir sistemdir ve Avrupa Birliği’ni bir devlet gibi kabul ederek hareket etmeyi gerektirmektedir. Bir tek marka başvurusuyla, AB üyesi devletlerde geçerli olan marka tescil belgesi alınmaktadır. Türk vatandaşları da Paris Sözleşmesi gereğince Avrupa Birliği kapsamında markalarını tescil ettirebilir ve AB üyesi ülkelerde korunmasını sağlayabilirler. Avrupa Birliği Markası (EUTM) almak için, İspanya'nın Alicante şehrinde bulunan Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Örgütü’ne (EUIPO) doğrudan veya bu maksatla AB üyesi ülkelerin marka tescili işlemini yapan ofislerine başvuruda bulunulması gerekmektedir.

- Ülkesel marka izleme
- Avrupa Bölgesi marka izleme
- Dünya çapında marka izleme

İzleme yapmak istediğimiz ülkeden belirlenecek vekil aracılığı ile alınan izleme hizmetidir. Aynı hizmeti, Bölgesel ve Dünya Çapında Marka İzleme Hizmeti veren kuruluşlardan almak mümkündür.

Belçika'da faaliyet gösteren aracı firma (firma ismi geçmesi gerekiyorsa CORSEARCH EDITAL – WALTERS KLUVER yazılabilir) tarafından gerçekleştirilen marka izleme çeşididir.

Marka izleme bölgeleri;
a) Avrupa Bölgesi (58 ülke)
b) Tüm dünya ülkeleri (176 ülke)

Türk Patent ve Marka Kurumu başvuru sahibinin sunacağı dilekçe ve deliller üzerinden bir inceleme yapar. Bu inceleme sırasında markanın tanınmış marka olabilmesi için gerekli ve yeter şartların oluşup oluşmadığı konusunda bir değerlendirme yapar. Bu değerlendirme sırasında tanınmış marka olmak için gösterilen kriterlerin hepsinin sağlanmış olması gerekmese de kriterlerin çoğunluğunun sağlanması gerekmektedir. Aksi halde Türk Patent ve Marka Kurumu söz konusu talebi reddedecektir.