TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu, Ziya Altunyaldız başkanlığında toplanarak, Sınai Mülkiyet Kanunu Tasarısı'nı ele aldı.
Sınai Mülkiyet Kanun tasarısı görüşmelerinin, 26 Nisan Dünya Fikri Mülkiyet Günü’ne denk geldiğini belirten Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık: "Bir ülkenin yatırım cazibesini belirleyen en önemli başlıklardan birisi sınai mülkiyet sistemidir"dedi.
Fikri Işık, bu yılın ilk üç ayında yerli patent başvuru sayısının, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 arttığını belirterek, "2015'te uluslararası başvuru sayımızı ise yüzde 18 artışla bin 9’a yükselttik. Ülkemizdeki artış oranları bizi gelecek adına çok umutlandırıyor. Ancak geriden geliyoruz. Farkı kapatmak ve hatta öne geçmek için bu artış oranlarını sürdürmek durumundayız" dedi.
Fikri Işık, komisyon üyelerine tasarı hakkında bilgi verdi
Tasarı yasalaştığında, Türkiye'nin sınai mülkiyet alanında çok daha güçlü bir yapıya kavuşacağını belirten Işık, “Düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle, sınai mülkiyet mevzuatı tek çatı altında toplanacak, Kanun Hükmünde Kararname'lerle (KHK) ilgili belirsizlikler son bulacak, sınai mülkiyet mevzuatının, uluslararası uygulamalara ve AB mevzuatına uyumu artacak” diye konuştu.
Sınai mülkiyet başvuru ve tescil süreçleriyle ilgili daha nitelikli, hızlı ve işlevsel bir sınai mülkiyet yapısı kurulacağını anlatan Işık, cezai koruma değil, hukuki koruma anlayışıyla, patentlerin daha etkin korunmasını sağlayacaklarını bildirdi.
Işık, bütün bunların sonucu olarak Türkiye, yerli ve yabancı yatırımcılar açısından daha cazip ve öngörülebilir hale geleceğini vurguladı. Işık, “Bu kanun tasarısının hazırlık sürecinde çok yoğun emek sarf ettik. Bu mevzuat çalışmasında, ortak aklı azami ölçüde hayata geçirdik. Özellikle konunun doğrudan muhatapları olan iş dünyamızın temsilcileriyle uzun görüşmeler, toplantılar yaptık " diye konuştu.
Patent başvurularında artış gösteren 5 sektör
Işık, “Klasik ekonomide, üretim faktörleri olarak toprak, sermaye ve emeğe vurgu yapılıyordu. Fakat zamanla girişimci faktörünü de bu üç faktöre ekleyen yorumlar gelişti. Fikri sermayenin maddi sermayeye göre daha büyük önem kazandı. Mesela başarılı bir havayolu firmasının uzun yıllar içinde ve 80 bin çalışanla ulaşabildiği piyasa değerine, 55 çalışanıyla Facebook ulaştı. Amazon’un piyasa değeri, 12 bine yakın mağazası bulunan perakende devi WallMart’ı geride bırakıyor" dedi.
Işık, patent başvuruları açısından son 20 yılda en fazla artış gösteren 5 sektörün, bilgisayar teknolojileri, dijital iletişim, elektrikli makineler, ölçme aletleri ve tıbbi teknolojiler olduğunu bildirdi. Işık, “Biz Türkiye olarak, dünyaya yeni teknolojiler, güçlü markalar, kendimize özgü tasarımlar sunmak istiyoruz. Daha fazla katma değer üretmenin yolunun, bu alanlardaki başarıdan geçtiğini çok iyi biliyoruz. Ar-Ge ve tasarım çalışmalarına yönelik desteklerimizi her geçen gün artırıyoruz. Ar-Ge Reform Paketi, bu açıdan çok ciddi bir dönüm noktasıdır. Ancak Türkiye’de bir yandan Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerini desteklerken, aynı zamanda bu faaliyetler sonucunda ortaya çıkacak marka, patent ve tasarımları da daha iyi ve etkin korumak, daha hızlı ticarileştirmek durumundayız" diye konuştu.
"Yerli patent başvuruları yüzde 13 arttı"
2015'te Türkiye'nin, 5 bin 500’ü aşan başvuruyla, yerli patent başvuru sayısını bir önceki yıla göre yüzde 13 oranında artırdığını belirten Işık, “Bugün birçok ülkede yüzde 1’lik, yüzde 2’lik artışlar dahi çok büyük başarı olarak görülüyor. Bu nedenle ülkemizdeki artış oranları bizi gelecek adına çok umutlandırıyor” açıklamasını yaptı.
Işık, “Son 14 yılda, birçok ülkeyle aradaki farkı kapattık ve pek çok ülkeyi de geride bıraktık. Bu zaman zarfında, patent başvuru sayımızı 13 katına; patent tescil sayımızı ise 23 katına çıkardık. 2015'te 40 bini aşan tasarım başvurusuyla Türkiye, en fazla tasarım başvurusu yapılan ülkeler sıralamasında Avrupa’da 2, dünyada ise 4. oldu. 2011 yılından bu yana Avrupa’nın en fazla marka başvurusunun yapıldığı ülke olan Türkiye, 110 bin marka başvurusuyla, 2015 yılında da aynı başarısını sürdürdü” dedi.
Tasarının getirdiği yenilikler
Işık, tasarının getirdiği yenilikler hakkında bilgi verdi.
Marka ile ilgili yenilikleri aktaran Işık, “Marka başvurularının ilan süresi, 3 aydan 2 aya indirilerek, tescil süresinin 1 ay kısaltılması planlandı. Marka tescilinden doğan hakların kapsamı ile kapsam dışı halleri ve marka sahibince yasaklanabilecek fiiller, AB tüzüğü ve direktifine uyumlu hale getirildi. Markanın, tescilden sonra kullanılmasına ilişkin şartlar yeniden düzenlendi. Kullanılmayan tescilli markaların iptal edilebilmesinin önünün açılması hedeflendi” açıklamasını yaptı.
Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı kapsamında yapılan düzenlemelere ilişkin bilgi veren Işık, “Coğrafi işaret başvurularının yayın süresini indirmeyi, coğrafi işaretlerin gazetelerde yayımlanma zorunluluğunu kaldırmayı öngördük”dedi.
tasarım kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan yeniliklerin neler olacağını aktaran Işık, "Tasarım başvurularının bültende yayımlanma süresini 6 aydan 3 aya düşürerek tescil süresini kısaltmayı hedefliyoruz. Modası hızlı değişen ve tasarım ömrü kısa olan tekstil, giyim ve ambalaj gibi sektörlerde, tescilsiz koruma imkanı getirmeyi planlıyoruz. Tasarımlarda çoklu başvuru yapma kapsamını genişletiyoruz. Öğretim elemanlarının yaptığı tasarımların hakkını üniversitelere vermeyi, ancak bu tasarımın ticarileşmesinden elde edilecek gelirin en az yarısının tasarımcıya verilmesini öneriyoruz" diye konuştu.
Işık, faydalı model kapsamında; patent tescil sürecini kolaylaştırmak ve kısaltmak istediklerini, patent verilme süresini 17-42 aydan 7-27 aya kadar düşürecek düzenlemeleri hayata geçirmeyi amaçladıklarını bildirdi.
Milletvekillerinin de görüşlerini ifade etmesinin ardından, komisyon üyelerinin talebi ve Bakan Işık'ın da desteğiyle tasarı, alt komisyona sevk edildi.
Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı