Oyuna WIPO’da Katıldı: WIPO Proof
Zaman damgası tanımı biraz farklılaşmış ve elektronik verilerin üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi için kullanılmaya başlanmıştır.
Oyuna WIPO’da Katıldı: WIPO Proof
Zaman damgası, genel olarak herhangi bir verinin ne zaman meydana geldiğini doğrulamak amacıyla bir verinin oluşturulduğu, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı tarih bilgisini kayıt altına almak için kullanılan bir bilgi dizisidir. Kartlarla geliş gidiş saatlerinin kaydedilmesi, mektuplardaki tarih damgaları zaman damgasına örnektir. Yine, masaüstünüzdeki word belgesinde bu dosyanın ne zaman oluşturulduğuna dair bir kayıt yer almaktadır. Bu da bir tür zaman damgasıdır.
Şimdilerde artık zaman damgası tanımı biraz farklılaşmış ve elektronik verilerin üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi için kullanılmaya başlanmıştır. Dünya Fikri Mülkiyet Organizasyonu (WIPO) da WIPO PROOF sayesinde artık bir zaman damgası hizmeti sağlamaya başladığını açıklamıştır.
Bu zaman damgası hizmeti; örneğin; yaratıcı eserler üzerinde tescil başvurusu yapılamadığı durumlarda, herhangi bir olası ihtilafta bu eserin oluşturulduğu tarihi kanıtlamak amacıyla kullanılabilecektir. Bu yaratıcı eserler; sanatsal eserler, müzik, yazılım ve tekstil tasarımları olabilir.
Peki başka hangi durumlarda tescil başvurusu yapmak yerine WIPO PROOF tercih edilebilir? Ticaret sırları gibi şirketler için gizli tutulmasının önemli olduğu değerlerde herhangi bir tescil başvurusu özellikle yapılmamaktadır. Herhangi bir hukuki gereklilik olması halinde bunun oluşturulduğu ilk tarihin kanıtlanabilmesi için kullanılabilir. Ya da henüz geliştirilme aşamasında olan araştırma sonuçları ya da veriler bir başvuru yapılması için araştırma geliştirme faaliyetleri sonuçlanana kadar bu damga ile kayıtlanabilir. Yine lisans ve devir işlemlerinin kolaylaştırılması adına yazılım kodu ve tasarımlar gibi yaratıcı çalışmaların varlığına dair kanıt sağlanması amacıyla kullanılabilir. Fikri haklarla ilgili lisans, gizlilik sözleşmesi gibi belgelerin yönetimi, yetkisiz kullanım süresi için destekleyici kanıt ve tescilli fikri haklarda tescil sonrasında savunulan durumlarda bu hizmetin oldukça işe yarayabileceği alanlar olacaktır.
Markalar açısından da bir etkisi bulunan bu işlem ile -ilk kullanımın önemli olduğu “common law” bölgelerinde- markanın ilk kullanım tarihinin kanıtlanması amacıyla bu hizmetten faydalanılabilir. Bu, tescilsiz koruma dönemi için de elimizde bir kanıt bulunmasını sağlayacaktır. Hatta tanıtım faaliyetlerinin yapıldığı ilk zamanlardan itibaren markanın piyasada kullanılacak halinin kaydettirilmesine bile imkan tanınmaktadır. Bu işlem gerçek ürün örnekleriyle yapılabilecektir.
Yine tasarım koruması açısından oldukça etkisi olacaktır. Özellikle ihtilafların yoğun yaşandığı Çin, Japonya, Güney Kore gibi ülkelerde ilk kullanımın kanıtlanması önem kazanmaktadır. Yer döşemesinden, moda dünyasına çok çeşitli ve oldukça bol sayıda ürün veren tasarım dünyasında çoğu tasarım için koruma başvurusu yapılmamaktadır. Yine tasarım başvurusu yapıldığı durumlarda da ilgili örneğin deseni ilk kimin kullandığının kanıtlanması gerekli durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bu durumlarda WIPO PROOF kullanılabilecektir.
Ancak, WIPO'nun sağladığı bu zaman damgası tescil hizmeti ile karıştırılmamalıdır. Bir eserin/dijital kaydın/fikri ürünün oluşturulduğu tarihe kanıt sağlamakla birlikte resmi bir tescil alınmış olunmayacaktır. Sadece bir dijital verinin oluşturulma tarihi ve zamanının kanıtlanması için küresel çapta güvenilir bir zaman damgası otoritesinin desteği sağlanmış olacaktır.
Sınai mülkiyetin korunmasına ilişkin uluslararası anlaşmaların ve kanunların özel korunmasından yararlanabilmek için hak sahiplerinin haklarını ilgili resmi kurumlar nezdinde tescil ettirmiş olmaları esastır. Olası ihtilaflarda bu tescil edilen haklar ileri sürülürken, zaman damgası ile işaretlenmiş deliller, tamamen dijitalleşmek üzere olan dünyada dolaplara sığmayan yüzlerce klasör içindeki belgelerden çok daha işe yarar olacaktır.
Dilem SAYAN EREN
Sınai Mülkiyet Uzmanı
Destek Patent
Şimdilerde artık zaman damgası tanımı biraz farklılaşmış ve elektronik verilerin üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi için kullanılmaya başlanmıştır. Dünya Fikri Mülkiyet Organizasyonu (WIPO) da WIPO PROOF sayesinde artık bir zaman damgası hizmeti sağlamaya başladığını açıklamıştır.
Bu zaman damgası hizmeti; örneğin; yaratıcı eserler üzerinde tescil başvurusu yapılamadığı durumlarda, herhangi bir olası ihtilafta bu eserin oluşturulduğu tarihi kanıtlamak amacıyla kullanılabilecektir. Bu yaratıcı eserler; sanatsal eserler, müzik, yazılım ve tekstil tasarımları olabilir.
Peki başka hangi durumlarda tescil başvurusu yapmak yerine WIPO PROOF tercih edilebilir? Ticaret sırları gibi şirketler için gizli tutulmasının önemli olduğu değerlerde herhangi bir tescil başvurusu özellikle yapılmamaktadır. Herhangi bir hukuki gereklilik olması halinde bunun oluşturulduğu ilk tarihin kanıtlanabilmesi için kullanılabilir. Ya da henüz geliştirilme aşamasında olan araştırma sonuçları ya da veriler bir başvuru yapılması için araştırma geliştirme faaliyetleri sonuçlanana kadar bu damga ile kayıtlanabilir. Yine lisans ve devir işlemlerinin kolaylaştırılması adına yazılım kodu ve tasarımlar gibi yaratıcı çalışmaların varlığına dair kanıt sağlanması amacıyla kullanılabilir. Fikri haklarla ilgili lisans, gizlilik sözleşmesi gibi belgelerin yönetimi, yetkisiz kullanım süresi için destekleyici kanıt ve tescilli fikri haklarda tescil sonrasında savunulan durumlarda bu hizmetin oldukça işe yarayabileceği alanlar olacaktır.
Markalar açısından da bir etkisi bulunan bu işlem ile -ilk kullanımın önemli olduğu “common law” bölgelerinde- markanın ilk kullanım tarihinin kanıtlanması amacıyla bu hizmetten faydalanılabilir. Bu, tescilsiz koruma dönemi için de elimizde bir kanıt bulunmasını sağlayacaktır. Hatta tanıtım faaliyetlerinin yapıldığı ilk zamanlardan itibaren markanın piyasada kullanılacak halinin kaydettirilmesine bile imkan tanınmaktadır. Bu işlem gerçek ürün örnekleriyle yapılabilecektir.
Yine tasarım koruması açısından oldukça etkisi olacaktır. Özellikle ihtilafların yoğun yaşandığı Çin, Japonya, Güney Kore gibi ülkelerde ilk kullanımın kanıtlanması önem kazanmaktadır. Yer döşemesinden, moda dünyasına çok çeşitli ve oldukça bol sayıda ürün veren tasarım dünyasında çoğu tasarım için koruma başvurusu yapılmamaktadır. Yine tasarım başvurusu yapıldığı durumlarda da ilgili örneğin deseni ilk kimin kullandığının kanıtlanması gerekli durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bu durumlarda WIPO PROOF kullanılabilecektir.
Ancak, WIPO'nun sağladığı bu zaman damgası tescil hizmeti ile karıştırılmamalıdır. Bir eserin/dijital kaydın/fikri ürünün oluşturulduğu tarihe kanıt sağlamakla birlikte resmi bir tescil alınmış olunmayacaktır. Sadece bir dijital verinin oluşturulma tarihi ve zamanının kanıtlanması için küresel çapta güvenilir bir zaman damgası otoritesinin desteği sağlanmış olacaktır.
Sınai mülkiyetin korunmasına ilişkin uluslararası anlaşmaların ve kanunların özel korunmasından yararlanabilmek için hak sahiplerinin haklarını ilgili resmi kurumlar nezdinde tescil ettirmiş olmaları esastır. Olası ihtilaflarda bu tescil edilen haklar ileri sürülürken, zaman damgası ile işaretlenmiş deliller, tamamen dijitalleşmek üzere olan dünyada dolaplara sığmayan yüzlerce klasör içindeki belgelerden çok daha işe yarar olacaktır.
Dilem SAYAN EREN
Sınai Mülkiyet Uzmanı
Destek Patent